Foto van vroeger: ’Synagogegang’ Krangeweersterpad 1910
Artikel in De Stedumer van juni 2024.
Het Krangeweersterpad heette in de volksmond Synagogegang. Het liep vlak achter de huizen langs aan het begin van de Bedumerweg naar de Campsterstraat, die nu Kampweg heet. Op de hoek van de Bedumerweg en de D. Triezenbergstraat stond de synagoge. Het pad is verdwenen en de huizen zijn gesloopt. Het laatste huis was op het laatst in gebruik als ‘Duivenhuisje’. De grond is bij de woningen Bedumerweg 10, 12 en 14 gevoegd. Op de kadastrale kaart zijn het pad en de percelen nog herkenbaar.
De synagoge is gebouwd in 1890. Het was de kleinste van Nederland, er konden zo’n 35 mensen in. De synagoge werd in 1935 gesloten. Bij het begin van de Tweede Wereldoorlog waren alle Joden al uit Stedum verdwenen. Er is sprake van dat in Stedum in de oorlog Russische krijgsgevangenen waren tewerkgesteld. Die zouden het meubilair van de synagoge hebben verwijderd. Bij de Gemeente Stedum was er over verdwenen inventaris niets bekend. Na de oorlog is de synagoge in gebruik geweest bij de firma Mars als opslagplaats voor bouwmaterialen. Het gebouw is rond 1965 gesloopt.
De gevelsteen van de synagoge maakt sinds 1998 deel uit van het Joods monument. Dit monument neemt een plaats in bij de Dodenherdenking op 4 mei.
André de Graaf
Stichting Historie Stedum
’Synagogegang’ Krangeweersterpad 1910
Foto D. van der List